Cùng với các món ăn truyền thống trong ngày Tết, mỗi vùng miền lại có những món ăn kiêng kị khác nhau với mong muốn sẽ có được một năm mới … xem thêm…bình an, may mắn và hạnh phúc. Vì vậy để tâm lý tự tin hy vọng năm mới nhiều may mắn cần cố gắng nhịn miệng một số món “điển hình” sau đây nhé.
Thịt chó
Thịt chó rất giàu chất dinh dưỡng và được nhiều người xem là món ăn khoái khẩu. Thậm chí thịt chó còn được mọi người coi là “quốc hồn quốc túy”, là nét ẩm thực riêng có của con người Việt Nam. Thế nhưng người ta quan niệm rằng khi ăn thịt chó vào đầu năm hay đầu tháng thì cả năm, cả tháng đó sẽ xui xẻo, không may mắn. Tuy vậy thịt chó lại được coi là món ăn giải xui nếu ăn vào cuối tháng.
Về việc bắt nguồn quan niệm “ăn thịt chó giải xui”, có lẽ từ xa xưa trong dân gian Việt, chó thường được nhắc đến như hình ảnh của một con vật mang kiếp đen đủi chịu đựng. Chính vì vậy ăn thịt chó cuối tháng và cuối năm là ăn đi những điều xui xẻo, không may mắn đã qua, người ta coi việc ăn thịt chó là vượt qua những giới hạn hay vận đen mà con người mắc phải còn đầu tháng và đầu năm thì tuyệt đối kiêng thịt chó để tránh vận xui.
Mực
Có nhiều món ăn được ưa chuộng hằng ngày, thậm chí là món đặc sản, khoái khẩu của nhiều người, nhưng riêng vào những ngày Tết lại bị coi là món mang lại xui xẻo phải kiêng không nên ăn. Nếu ăn chúng trong những ngày đầu năm mới sẽ mang đến những điều đen đủi, không may mắn trong cả năm. Mực cũng là loại thực phẩm có trong danh sách “đen” của cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Nguyên nhân của điều này xuất phát từ quan niệm “đen như mực” của ông cha ta từ nhiều năm trước.
Nhân dân ta thường rất phổ biến câu nói “đen như mực”. Ngày nay thì mực là một trong những món ăn đầu tiên được rất nhiều người liệt vào danh sách đen các món ăn mà chúng ta không nên ăn ngày Tết để tránh gặp phải sự xui xẻo, không may mắn cả năm. Theo quan niệm nếu ăn mực vào đầu năm thì cả năm sẽ đen đủi, ăn mực đầu tháng sẽ không may mắn. Thậm chí nhiều bậc cha mẹ còn không cho con ăn mực trước ngày thi. Nhiều người kỵ ăn mực khi đi xa khi có công việc quan trọng.
Thịt vịt
Trong Đông y, thịt vịt có tính mát, ngọt có tác dụng làm chuyển động phong huyết và làm tăng thêm năng lực, bồi bổ cho cơ thể. Thịt vịt có tác dụng chữa nóng sốt cao đến co giật, giải độc mụn sưng và hạ nhiệt hiệu quả. Vịt có sắc vàng trắng tác dụng bổ trung ích khí tốt cho nguời suy nhược để phục hồi nguyên khí. Thịt vịt được dùng bằng cách luộc chấm nước mắm gừng hoặc nấu cháo. Vịt tiềm với sen, táo, đinh và hồi bồi bổ sức khỏe rất tốt. Tuy nhiên, vào dịp đầu năm mới thì món thịt vịt lại bị liệt vào danh sách các món ăn cần phải kiêng.
Thịt vịt là món ăn kiêng kỵ vào dịp đầu tháng và đầu năm của người miền Bắc và miền Trung. Món ăn này bị xem là không tốt, kém may mắn nhất là vào dịp đầu năm. Vịt quay là món khoái khẩu nhưng theo quan niệm xưa sẽ coi là bị xui nếu ăn trong những ngày Tết. Người ta cho rằng nếu ăn thịt vịt sẽ đen đủi, “tan đàn, xẻ nghé”. Thay vì sử dụng thịt vịt người ta dùng thịt gà với ý nghĩa cát tường hơn. Giống như thịt chó vào những ngày cuối tháng món thịt vịt lại được xem là món ăn “giải đen”. Người miền Bắc hay miền Trung đều coi thịt vịt là món ăn cần phải kiêng kị dịp đầu tháng và đầu năm bởi nhiều người cho rằng nếu ăn thịt vịt sẽ đen đủi, “tan đàn, xẻ nghé”.
Tôm
Tôm là nguồn cung cấp protein và vitamin D tuyệt vời, mà không thêm carbohydrate vào lượng tiêu thụ hàng ngày của bạn. Các lợi ích sức khỏe của tôm bao gồm cải thiện sức khỏe của xương và não, quản lý cân nặng và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tôm có tác dụng chống viêm, phòng ngừa ung thư và các đặc tính chống lão hóa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về sức khỏe khác nhau. Nó giúp điều trị thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác và giảm mệt mỏi mắt. Nó cũng giúp giảm đau kinh nguyệt. Tôm là một lựa chọn có lợi cho việc tăng cường sức khỏe tổng thể của bạn một cách thật sự ngon.
Người miền Bắc không kiêng kị tôm vào những ngày Tết nhưng đối với người miền Nam thì lại đặc biệt “tránh” tôm vào dịp này. Người miền Nam cho rằng con tôm đầu to và đi giật lùi nếu chúng ta dùng món ăn có tôm vào đầu năm mới sẽ khó có thể làm mọi việc dễ dàng, đầu xuôi đuôi lọt được. Do vậy nên mọi việc trong năm mới sẽ không thể nào diễn ra một cách thuận buồm xuôi gió, không thăng tiến và phát tài phát lộc được.
Cá mè
Cá mè là thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe, có thể chế biến thành các món ăn ngon đa dạng, lại có tác dụng chữa nhiều loại bệnh. Thịt cá có nhiều protid; mỡ cá có nhiều acid béo không no, mật cá chứa sterol tương tự như mật cá trắm và cá chép. Ngoài ra, còn có Ca, P, Fe, có nhiều loại acid amin, sinh tố B1, B2, A, acid nicotinic. Theo Đông y, cá mè vị ngọt, tính ấm, không độc. Thịt cá mè ngon và béo; có tác dụng bổ não tuỷ, nhuận phế, ích tỳ vị. Cá mè mặc dù có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người nhưng lại là món ăn bị kiêng trong dịp Tết.
Đối với người dân miền Bắc và người miền Trung cá mè thường có nghĩa là sự mè nheo. Loại cá này còn có mùi khá tanh và nhiều xương nên người ta cho rằng ăn cá mè đầu năm thì trong cả năm đó sẽ bị “hãm tài”, đen đủi. Người miền Bắc và miền Trung đều kiêng ăn cá mè đầu năm. Nhiều người cho rằng nguyên nhân là do chữ “mè” đi theo với chữ “mè nheo”. Hơn nữa cá mè còn tanh và nhiều xương hơn các loại cá khác. Có lẽ vì thế họ quan niệm loài cá này sẽ mang đến một năm đen đủi. Nhất là với người miền Trung họ cho rằng ăn cá mè đầu năm thì cả năm sẽ bị “hãm tài”.
Trứng vịt lộn
Trứng vịt lộn là món ăn ngon và bổ dưỡng. Tuy nhiên theo quan niệm của người miền Trung và miền Bắc rất kiêng ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng và đầu năm. Họ quan niệm rằng nếu ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng, đầu năm thì cả tháng, cả năm đó sẽ không được may mắn. Mọi thứ xảy ra đều trái với ý mình. Là món ăn nhiều dinh dưỡng ngon miệng trứng vịt lộn còn là món ăn được chọn để “xả xui” hiệu quả. Những khi liên tiếp gặp chuyện không may hoặc tai vạ tới tấp người ta thường mua trứng vịt lộn về ăn để mong từ “lộn” trong món ăn này có thể giúp họ xoay chuyển tình thế. Đây cũng chính là lý do vì sao khi ăn trứng vịt lộn người ta thường ăn số lẻ.
Bởi trứng vịt lộn có mùi tanh nên theo ông bà ta thường nói nó thể hiện cho điều không may, xui xẻo, đen đủi, tang tóc sẽ đến với gia đình. Nếu ăn trứng vịt lộn vào ngày đầu tháng hoặc đầu năm theo âm lịch thì cả tháng và cả năm đó sẽ không gặp may mắn, mọi chuyện đều trái với ý mình. Do vậy, người lớn trong nhà đều dặn dò con cháu nên tránh không ăn trứng vịt lộn vào ngày Tết để ngăn chặn điều hung có thể xảy ra. Tuy nhiên món ăn này chỉ được ăn vào ngày cuối tháng để xả hết mọi vận xui trong tháng cũ, chào đón tháng mới tốt đẹp hơn. Không ai biết trước tương lai vậy nên nếu cố ý ăn trứng vịt lộn ngày đầu năm đôi khi sẽ phản tác dụng, khiến vận mệnh xáo trộn thay đổi theo chiều hướng tiêu cực.
Chuối
Chuối có rất nhiều chất chống ôxy hóa, bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, ngoài ra nó còn là một thực phẩm để tăng hàm lượng magiê, kali, viatmin C và vitamin B6. Những ưu điểm vượt trội của chuối so với các loại hoa quả khác là không thể chối cãi. Chuối giúp vượt qua trầm cảm do chúng có hàm lượng cao tryptophan, được chuyển đổi thành serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh, nhằm điều chỉnh tâm trạng, mang lại trạng thái hạnh phúc cho con người. Nhưng chuối lại là loại quả kiêng ăn vào dịp Tết của người miền Nam.
Tuy chuối là loại quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người dân miền Bắc nhưng với người miền Nam thì người ta lại kiêng không ăn chuối dịp đầu năm. Từ “chuối” nói lái đi một chút sẽ thành từ “chúi” theo giọng miền Nam có nghĩa là không thể ngẩng lên được nên ăn chuối ngày Tết sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới sự thăng tiến trong công việc. Cũng có người theo sách nho bảo “tiền đàng bất khả thụ ba tiêu” (Trước nhà thì không được trồng chuối). Và trái chuối cũng mang hình tượng không đẹp nên người miền Nam không ăn chuối vào dịp đầu năm mới.
Sầu riêng
Trong sầu riêng có chứa một hàm lượng vitamin C, B, chất xơ, sắt, đồng, kali… tốt cho sức đề kháng, cải thiện lưu lượng máu và giúp bạn vượt qua trầm cảm hiệu quả. Nếu bạn tiêu thụ khoảng 234 gr sầu riêng, điều đó tương đương với bạn hấp thụ khoảng 20% lượng carbohydrate cần trong một ngày. Như thế sầu riêng chính là lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn khi đang có nhu cầu bổ sung thêm năng lượng cho cơ thể, bởi lẽ chỉ cần ăn 1/5 trái sầu riêng bạn đã có thể bổ sung nguồn năng lượng cần thiết cho cả một ngày dài.
Sầu riêng là món ăn vô cùng thơm ngon bổ dưỡng nhưng lại rất kị khi ăn vào ngày đầu năm vì có nhiều người sợ ăn vào sẽ gặp nhiều chuyện buồn lòng khiến cả năm u sầu, đau khổ. Người miền Nam cũng coi trọng các nguyên tắc liên tưởng theo ngữ nghĩa của tên gọi, vì thế người ta cũng tránh những loại quả có tên “xui xẻo” trong ngày Tết. Ví dụ điển hình là sầu riêng, loại quả bổ dưỡng và món tủ của nhiều người nhưng lại rất kỵ để ăn vào ngày đầu năm. Vì họ sợ ăn sầu riêng sẽ gặp nhiều chuyện buồn khiến cả năm u sầu, phiền não.
Mắm tôm
Mắm tôm là thứ nước chấm dậy mùi làm từ tôm, rất thơm ngon và được yêu thích trong cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên vào những ngày đầu tháng, đầu năm, đa số người Việt Nam đều kiêng ăn mắm tôm. Đây là một trong những món ăn tuyệt đối không nên ăn trong những ngày đầu năm mới vì mong ước cả năm được hưởng những điều ngọt ngào, trọn vẹn, công việc sang năm sẽ tiến tới chứ không lùi, tránh xa đau khổ và những điều kém may mắn.
Những sự kiêng tránh này tựu trung đều phản ánh mơ ước về một cuộc sống bình an, sung túc, may mắn cả năm. Ngày nay, dù xã hội đã phát triển hiện đại hơn rất nhiều nhưng những quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” trong những món ăn Tết vẫn luôn tồn tại, là một nét văn hóa tinh thần vô cùng giá trị trong tâm hồn người Việt.Những ngày đầu năm mới hoặc đầu tháng âm lịch, nhiều người, đặc biệt là người miền Bắc đều kiêng ăn mắm tôm vì ai cũng sợ gặp điều xui xẻo. Nhất là nếu mùng một khi đi lễ đình, chùa, đền… người ta kiêng ăn mắm tôm và tỏi vì sợ ô tạp, hôi hám, xúc phạm thần linh.
Đu đủ
Đu đủ là loại trái cây nhiệt đới có hương vị thanh mát, dịu ngọt cùng màu sắc hấp dẫn. Từ lâu, công dụng của đu đủ đã được chứng minh thông qua hàng loạt các lợi ích sức khỏe, khiến cho nó trở thành một loại trái cây được rất nhiều người ưa thích. Các chất chống oxy hóa đóng vai trò ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tổn thương tế bào gây ra bởi các gốc tự do. Trong danh sách các chất chống oxy hóa quen thuộc, vitamin A, C, E và beta carotene đều là những dưỡng chất không thể không nhắc đến. Điều đáng ngạc nhiên là đu đủ lại là nguồn chứa tất cả những chất chống oxy hóa này với hàm lượng cao.
Người miền Bắc hoặc miền Nam đều quan niệm đu đủ là thứ không thể thiếu trong mâm ngũ quả, mang đến một năm đầy đủ, sung túc. Tuy nhiên người miền Trung lại kiêng ăn loại quả này. Họ coi trọng nguyên tắc liên tưởng theo ngữ nghĩa của tên gọi, nên cũng tránh những loại quả có tên “xui xẻo”. Theo đó không chọn quả đu đủ vì tên gọi này phát âm giọng miền Trung nghe gần như “thù đủ” với ý nghĩa không cát tường. Điều tương tự cũng diễn ra với quả lê và cam khi gọi lái thành “lê lết” và “cam chịu”. Vì cái lẽ “quýt làm cam chịu” mà trái cam không được bày biện trên mâm ngũ quả vào dịp Tết ở miền Nam.
Cam, lê
Cam và lê và hai loại quả rất tốt cho sức khỏe, được nhiều người sử dụng hằng ngày. Tuy nhiên vào những ngày đầu tháng, đầu năm, đa số người miền Nam đều kiêng ăn cam và lê. Đây là một trong những món ăn tuyệt đối không nên ăn trong những ngày đầu năm mới vì mong ước cả năm được hưởng những điều ngọt ngào, công việc sang năm sẽ tiến tới chứ không lùi, tránh xa những điều kém may mắn.
Cùng với chuối, cam và lê là những món ăn kiêng kị đối với người miền Nam vào dịp Tết. Theo quan niệm dân gian “Quýt làm, cam chịu” hay “lê lết” đều mang ý nghĩa xui rủi nên người Nam thường không nên bày biện các loại quả này trên mâm ngũ quả.
Những món ăn chua cay, chát, mặn
Những món ăn chua cay, chát, mặn giúp gia tăng hương vị cho người ăn. Tuy nhiên các món ăn có vị chua, cay, mặn thì lại bị hạn chế trong những ngày Tết của người dân niềm Nam.
Đầu năm mới mọi người thường chọn những món ăn có hương vị ngọt ngào để cả năm được trôi qua một cách bình yên và cả năm được hưởng những điều ngọt ngào. Họ kị những món ăn có vị chua, cay, chát, mặn để tránh xa khổ đau, chua chát trong cuộc sống.
Ông bà xưa vẫn nói “Có thờ có thiêng – Có kiêng có lành”, Tết bắt đầu cho năm mới nên những điều kiêng kỵ đều cần phải tránh phạm phải trong những ngày Tết để cả năm được thuận buồm xuôi gió. Ăn uống điều độ có thể giúp bạn giúp bạn giữ gìn sức khỏe để ngày Tết thêm vui, khỏe. Ở một khía cạnh nào đó kiêng những món ăn “kém may” cũng là biểu hiện của văn hóa truyền thống.
